محمدحسن بن عبدالغفار حکیم چینی اصفهانیمحمدحسن بن عبدالغفار حکیم چینی اصفهانی، از فلاسفه و دانشمندان عالی‌قدر قرن سیزدهم هجری در اصفهان می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیمیرزا محمّدحسن حکیم معروف به «چینی» و مشهور به «مولانا» [بن میرزا عبدالغفار بن میرزا محمّدعلی دانش اصفهانی، از فلاسفه و دانشمندان عالی‌قدر قرن سیزدهم هجری. در حدود ۱۲۲۶ق در اصفهان متولّد شد. جدّش میرزا محمّدعلی متخلّص به «دانش» و معروف به «آقابزرگ» به شغل چینی‌فروشی مشغول بود و در کنار آن به کتابت می‌پرداخت. لذا نوه‌اش به نام «میرزا حسن چینی» معروف شد. دانش به نواده‌اش علاقه فراوان داشت و در تشویق او برای کسب علو م ادب سهم مهمی ایفا کرد. پس از فوت او، میرزا حسن به تحصیل ادامه داد تا اینکه موفق به راه یافتن به مجلس درس حکمت آخوند ملّاعلی نوری در سال‌های آخر عمر او شد و از فیض درس و بحث او برخوردار شد. پس از وفات استادش در ۱۲۴۶ق به تدریس کتب فلسفه مشغول شد] و به قول اعتمادالسّلطنه «در اصفهان حکمت متعالیه را تدریس بلکه تاسیس می‌فرمود». میرزا حسین تحویلدار اصفهانی نیز می‌نویسد: «میرزا محمّدحسن چینی استادی بود در علم قریب الدّرجه مرحوم میرزا محمّدحسن نوری و در تقریر اکمل. و بحر وجودش بسیار با وسعت، مضمون (اِذا سکت عمیقٌ و اذا تکلّم مواجٌ) مصداق شان ایشان بوده. پسر بزرگی دارد، ابوالقاسم نام. نسبت به پدر گمنام است.» مجدالاسلام کرمانی از یکی از حکماء قرن سیزدهم هجری به نام میرزا حسین ورزنه یاد می‌کند که در مدرسه چهارباغ اصفهان ساکن بود و جماعتی از اهل ذوق و صفا از طبقه حکماء و شعراء با او مراوده داشتند. استاد منوچهر صدوقی سها او را «علی الظاهر» همان میرزا محمّدحسن چینی، دانسته است. ۲ - وفاتمیرزا حسن چینی در حدود سال ۱۲۶۴ق وفات یافت. [طبع شعر نیز داشته و «حکیم» تخلّص می‌کرده است. او قصیده‌ای در مدح حاج سیّدمحمّدباقر حجّةالاسلام شفتی سروده است.۳ - شاگردانمیرزا ابوالحسن جلوه و میرزا محمّدحسن شیرازی مرجع و زعیم عالی‌قدر از شاگردان او هستند. [۱]
وفازواره‌ای، محمد علی، تذکره مآثر الباقریه، ص۱۹۱-۱۹۲.
[۲]
اعتماد السلطنه، محمدحسن خان، المآثر و الآثار یا چهل سال تاریخ ایران، ج۱، ص۲۳۷.
[۳]
تحویلدار، حسین بن محمدابراهیم، جغرافیای اصفهان، ص۶۷.
[۴]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الکرام البرره، ج۱، ص۲۹۵.
[۵]
مدرسی‌گیلانی، مرتضی، منتخب معجم الحکماء، ص۷۷.
[۶]
تاریخ انحلال مجلس، ص۲۰۷-۲۰۱.
[۷]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۴۷۲-۴۷۳.
۴ - پانویس
۵ - منبعمهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۲، ص۴۹۵-۴۹۶. رده‌های این صفحه : شاعران اصفهان | شاعران اصفهان سده سیزدهم(قمری) | شاعران ایران | شاعران ایران سده سیزدهم(قمری) | شاعران سده سیزدهم(قمری) | عالمان اصفهان | عالمان اصفهان سده سیزدهم(قمری) | عالمان ایران | عالمان ایران سده سیزدهم(قمری) | عالمان سده سیزدهم(قمری) | فلاسفه اصفهان | فلاسفه اصفهان سده سیزدهم(قمری) | فلاسفه ایران سده سیزدهم(قمری) | فلاسفه ایرانی | فلاسفه سده سیزدهم(قمری)
|